حقایقی از تاریخچه و آداب و رسوم عید‌‌نوروز در ایران
تاریخ انتشار: ۲۵ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۹۵۵۶۳۴
امان الله قرایی مقدم جامعه شناس در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: تاریخچه عید نوروز به دوران باستان باز می‌گردد و در ایران از زمان هخامنشیان شروع شد. این جشن بر اساس تقویم آفرینشی شمسی که بر حرکت خورشید است، در اولین روز بهار، یعنی در تاریخ ۲۱ یا ۲۲ مارس، برگزار می‌شود.
ریشه نوروز به دوران پیش از میلاد و حداقل به ۶ قرن پیش از آن بازمی گردد و جشنی است که آغاز سال نو و فرا رسیدن بهار را خبر می دهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی گفت: نوروز بیش از آنکه محدود به مرز‌های جغرافیایی یا اعتقادات خاص باشد، نماد مشترکی از شکفتن حیات و زیبایی حلول بهار است. حدود ۳ هزار سال قبل از میلاد زمانی که کشوری به نام ایران وجود نداشت و قبل از دوره ماد‌ها و هخامنشیان، این جشن باستانی وجود داشته است. در آسیای میانه و آسیای غربی ۲ عید به نام‌های آفرینش و رستاخیز وجود داشتند که اولی در اوایل پاییز و دومی در آغاز بهار برگزار می‌شد. مدت‌ها بعد این دو جشن با یکدیگر ادغام و در آغاز بهار جشن گرفته شدند. بازگشت بهار در فرهنگ‌ها و عقاید متعدد، اهمیت معنوی دارد و به عنوان سمبل برتری نیکی بر بدی و سرور بر اندوه تلقی می‌شود. عید نوروز که به آن عید باستانی هم گفته می‌شود در ایران با وسواس و رسوم خاصی می باشد.
وی افزود: چهارشنبه سوری اولین جشن و پایکوبی برای استقبال از بهار است که در شب آخرین چهارشنبه سال برگزار می‌شود. با پرپایی آتش و پریدن از روی آن و خواندن شعر «زردی من از تو، سرخی تو از من» این روز را جشن می‌گیرند.
فلسفه مراسم چهارشنبه سوری این است که با پریدن از روی آتش غم و اندوه و بیماری را به آتش می‌سپارند و خود را برای سالی خوش و به دور از کسالت و غم آغاز می‌کنند. از دیگر آداب چهارشنبه سوری که امروزه شاید کمی کمتر به آن پرداخته شود، مراسم قاشق زنی است که در آن دختر‌ها و پسر‌های جوان یک پارچه روی سر و صورت خود می‌کشیدند و به در خانه اقوام می‌رفتند و با زدن قاشق به همدیگر از صاحب خانه تقاضای شکلات و شیرنی می‌کردند.
سفره هفت سین
قرایی مقدم ادامه داد: یکی از رسوم عید باستانی که رواج دارد، چیدن سفره هفت سین است. در این سفره هفت نوع خوردنی که با حرف «سین» شروع می‌شود و هر کدام معنا و فلسفه خاص خود را دارند چیده می‌شوند. مرسوم‌ترین آن‌ها سیر، سرکه، سماق، سنجد، سمنو و سبزه و سیب هستند. بعد‌ها پس از اسلام کتاب قرآن نیز به این سفره اضافه شد. از دیگر محتویات این سفره تخم مرغ‌های رنگی و تزئین شده است.
وی مطرح کرد: بر طبق داستان‌های اساطیری جمشید با شر و بدی مبارزه کرد و خیر و نیکی را بر روی زمین برقرار کرد و سپس به جشن و پایکوبی پرداخته است. در یکی از این جشن‌ها که مصادف با روز اول فروردین بوده است با تابیدن نور خورشید بر روی تاج این پادشاه در بین مردم غوغا به پا می‌شود و مردم از شور و شعف فریاد می‌زدند، جمشید یعنی «بزرگی درخشید» که از ترکیب «جم» به معنی «بزرگی» و «شید» به معنی «درخشیدن» آمده است. جمشید از آن پس این روز را به نام روز نو گرامی داشت و هر ساله مردم این روز را جشن می‌گرفتند.
وی ادامه داد: حکایت دیگر درباره فلسفه این جشن وجود دارد که آن را به کوروش کبیر نسبت می‌دهند. گفته شده است که کوروش کبیر نخستین فرمانروایی بود که این روز را نوروز نامید و آن را گرامی داشت. در این روز گناهکاران را عفو کرد و دستور به پاکسازی کاخ خود داد و این گونه رسم خانه تکانی را بر جای گذاشت. در یک داستان اسطوره‌ای دیگر آمده است که خداوند خلقت آدم را در روز اول فروردین به پایان رساند سپس آدم برای سپاسگزاری و شکرگزاری از خداوند و نعمت‌هایی که نصیب او کرده در این روز به دعا و پایکوبی پرداخته است.
وی گفت: در جشن عید نوروز، همه با خانواده و دوستان خود دیدار می‌کنند و در محل‌های عمومی و خانه‌هایشان با هم جشن می‌گیرند. از جمله فعالیت‌های مردم در این جشن می‌توان به خرید و تزیین هفت سین، پختن غذا‌های خاص، برگزاری نمایش‌ها و بازی‌های مختلف نام برد. از دیگر فعالیت‌هایی که در جشن عید نوروز انجام می‌شود، تعویض لباس‌های قدیمی با نو، خانه تکانی و پاکسازی دفتر کار می‌باشد. همچنین بسیار از ایرانی‌ها رسم دارند که در نوروز به دیدار اقوام خود بروند و یا اینکه از آثار تاریخی و گردشگری ایران دیدن کنند.
وی تصریح کرد: در کل عید نوروز یک مناسبت مهم، همراه با رسوم و آیین‌های فرهنگی، اجتماعی و خانوادگی است که باعث تقویت ارتباطات بین افراد می‌شود. برای بسیاری از خانواده‌ها، عید نوروز فرصتی است تا با دوستان و خانواده خود دیدار کنند و از کنار هم بودن لذت بیشتری ببرند.
قرایی مقدم ادامه داد: در عید نوروز بزرگ تر‌های فامیل به کودکان و خانواده خود هدیه‌ای می‌دهند که عمدتاً پول نقد است. عیدی دادن در عید نوروز به منظور نشان دادن احترام به افراد بزرگ فامیل می‌باشد. در برخی مناطق، به جای دادن عیدی، افراد از امکانات دیگری مانند خرید مواد غذایی و خیریه برای کمک به نیازمندان استفاده می‌کنند..
این جامعه شناس گفت: آداب و رسوم عید نوروز در ایران و بسیاری از کشور‌هایی که این عید را جشن می‌گیرند، به شدت ریشه‌دار و پراز مفاهیم فرهنگی و مذهبی است. در ادامه، به برخی از این آداب و رسوم اشاره می‌کنیم:
خرید نوروزی: یکی از آداب رایج در روزهای پایانی سال، خرید نوروزی است. در این روزها، خانواده‌ها و عزیزان به یکدیگر هدیه‌های نوروزی داده و سعی می‌کنند تا بهترین و جالب‌ترین هدیه را برای یکدیگر انتخاب کنند.
تمیزی خانه: پیش از شروع سال جدید، خانواده‌ها سعی می‌کنند که خانه خود را تمیز کنند. این آداب به منظور پاکسازی از بدی و ناگواری سال گذشته است و برای استقبال از نیکی‌ها و خوبی‌های سال جدید است.
مواظبت از پدر و مادر: یکی دیگر از آداب عید نوروز، مراقبت و احترام به پدر و مادر است. بسیاری از افراد در این روزها به خانه والدین خود می‌روند و سعی می‌کنند تا برای آن‌ها هدیه‌ای خاص بخرند و به آن‌ها احترام بگذارند.
سفر و گردش: در ایام عید نوروز، بسیاری از افراد سعی می‌کنند تا به گردش و سفر بروند و از این فرصت برای استراحت و آزاد سازی افکارشان استفاده کنند.
تحویل سال: در خانه مادربزرگ و پدربزرگ، انگار حال و هوای دیگری دارد، ماهی‌های حوض آبی رنگ حیاط خانه آن‌ها با جنب و جوش بیشتری به استقبال بهار می‌روند.
وی گفت: خانواده‌های ایرانی در اولین دقایق سال جدید، با حضور در منزل پدر‌ها و مادر‌ها و پدربزرگ‌ها مادربزرگ‌ها، اولین تبریک‌ها را نثار آن‌ها می‌کنند، نوه‌ها با جمع شدن دور پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها منتظر هستند تا آن‌ها لای قرآن را باز کرده و عیدی‌های متبرک را به آن‌ها بدهند.
قرایی مقدم ادامه داد: همه ما این احساس کودکانه را تجربه کرده‌ایم و هیچ گاه از گوشه ذهن مان پاک نمی‌شود، هر سال با قدم گذاشتن بهار به کوچه‌ها و لحظه تحویل سال جدید دسته دسته از اعضای خانواده‌ها را می‌بینیم که پیاده و سواره، با لباس‌های نو به خانه پدربزرگ یا مادربزرگ و یا یکی از بزرگتر‌های فامیل می‌روند. این سنت پسندیده ریشه‌ای باستانی دارد و هنوز یکی از اصیل‌ترین سنت‌هایی به شمار می‌رود که هنوز همه ایرانیان به آن اعتقاد دارند و برایش ارزش قائل هستند.
این جامعه شناس افزود: تخم مرغ این واژه آشنای نوروز برای کودکان دیروز؛ تخم مرغ یکی از نماد‌ها و سنت‌های عید نوروز و نشان حیات دوباره است، مادربزرگ‌ها در گذشته با رنگ کردن تخم مرغ‌ها آن‌ها را عیدی به نوه‌ها می‌دادند، عیدی‌ای که با گذشت ۱۰ها سال از آن ایام، هنوز هم در ذهن بسیاری از افراد مانده است.
باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی ازدواج و خانوادهمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: عید نوروز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۹۵۵۶۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آمار نهایی فوتی‌ها و مصدومان تصادفات در نوروز ۱۴۰۳ اعلام شد
بر اساس اعلام مسئولان مربوطه، در بازه زمانی بیست‌وپنجم اسفند تا پانزدهم فروردین ۱۴۰۳، روزانه حدود ۵۳ نفر در تصادفات رانندگی جان خود را از دست دادند و شمار جانباختگان حوادث رانندگی در جاده‌های برون شهری در ایام نوروز ۱۴۰۳ در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، ۱۴.۳ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، هر سال با توجه به افزایش سفرها در ایام نوروز به منظور افزایش رفاه مسافران و امدادرسانی مؤثر، دستگاه‌های امدادی نسبت به اجرای طرح نوروزی اقدام می‌کنند و پس از طی شدن این ایام شاهد اعلام آمارهای متعدد در خصوص امدادرسانی‌ها و حوادث رخ داده هستیم.
سال جاری نیز طرح نوروزی پلیس از تاریخ بیست‌وپنجم اسفند آغاز شد و تا پانزدهم فروردین ادامه داشت و بر اساس گزارش‌های تحلیل شده، در این مدت شاهد جان باختن ۱۰۶۵ نفر در تصادفات رانندگی نوروزی ۱۴۰۳ بودیم که این آمار حکایت از کاهش ۹.۴ درصدی دارد.
سردار سیدتیمور حسینی، رئیس پلیس راهور فراجا با اشاره به آمار اعلام شده از سوی سازمان پزشکی قانونی از شمار جانباختگان حوادث رانندگی در ایام نوروز ۱۴۰۳ اظهار کرد: طرح نوروزی پلیس در جاده‌های کشور از بیست‌وپنجم اسفند آغاز شده و تا پانزدهم فروردین ادامه پیدا کرد و در این مدت ۱۰۶۵ نفر در تصادفات رانندگی جان خود را از دست دادند.
وی با بیان اینکه به طور میانگین در این ۲۰ روز، روزانه حدود ۵۳ نفر در تصادفات رانندگی جان خود را از دست دادند، افزود: این آمار در مقایسه با طرح نوروزی سال ۱۴۰۲ که شمار جانباختگان ۱۱۷۵ نفر بود، ۱۱۰ نفر یا به عبارتی معادل ۹.۴ درصد کاهش داشته است.
رئیس پلیس راهور فراجا گفت: در طول اجرای طرح نوروزی سال ۱۴۰۲، ۹۴۲ نفر در حوادث رانندگی رخ داده در معابر برون شهری یا به عبارت بهتر در حوزه استحفاظی پلیس راه‌ها جان خود را از دست دادند که این آمار در ایام نوروز امسال به ۸۰۷ تن رسیده و ۱۳۵ مورد کاهش داشت.
سردار حسینی ادامه داد: شمار جانباختگان حوادث رانندگی در جاده‌های برون شهری در ایام نوروز ۱۴۰۳ در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، ۱۴.۳ درصد کاهش را نشان می‌دهد و این بیانگر این است که مسافران نوروزی توجه بیشتری به قوانین و مقررات رانندگی داشتند.
وی درباره شمار جانباختگان تصادفات رخ داده در معابر درون شهری در ایام نوروز ۱۴۰۳ گفت: در نوروز امسال شمار جانباختگان در معابر درون شهری ۲۵ نفر در مقایسه با نوروز ۱۴۰۲ افزایش داشت و شمار قربانیان با افزایشی ۱۰.۷ درصدی از ۲۳۳ مورد فوتی در نوروز سال ۱۴۰۲ به ۲۵۸ مورد در نوروز امسال رسید.
رئیس پلیس راهور فراجا اضافه کرد: در مجموع می‌توان گفت که ۲۴.۲ درصد از کل جانباختگان حوادث رانندگی در ایام نوروز در تصادفات معابر درون شهری و ۷۵.۸ درصد نیز در تصادفات معابر برون شهری یا همان جاده‌ای جان خود را از دست داده‌اند.
سردار حسینی درباره روزهای دارای بیشترین تصادف مرگبار در نوروز امسال اضافه کرد: آمارهای پزشکی قانونی نشان می‌دهد که بیشترین مرگ‌های ناشی از تصادفات رانندگی نوروز امسال در روزهای سوم فروردین ۱۴۰۳ و بیست‌وهشتم اسفند ۱۴۰۲ رخ داده است؛ ۷۶ درصد فوتی‌های ناشی از تصادفات در ایام نوروز امسال مرد و ۲۴ درصد هم زن بودند.
وی با بیان اینکه تعداد مصدومان ناشی از تصادفات رانندگی در ایام اجرای طرح نوروزی ۱۴۰۳ ،۱۷ هزار و ۲۴۴ نفر است، گفت: در شمار مصدومان نیز با کاهشی حدود ۴ درصد مواجه بودیم؛ حتی یک مورد فوتی در تصادفات رانندگی هم از نظر پلیس زیاد است و نباید رخ دهد، لازم است تمام دستگاه‌ها به وظایف خود در این حوزه عمل کنند، امیدواریم که این روند کاهشی تا پایان سال و با شتاب بیشتری ادامه پیدا کند و در همین راستا نیز از تمام دستگاه‌ها و نهادها می‌خواهیم که به وظایف قانونی خود در این حوزه عمل کنند.
پیش از این نیز عباس مسجدی، رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور در رابطه با میزان مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات رانندگی در ایام نوروز سال ۱۴۰۳، اظهار کرد: در حدفاصل روزهای بیست و پنجم اسفند ۱۴۰۲ تا پانزدهم فروردین ۱۴۰۳، تعداد ۱۰۶۵ نفر بر اثر تصادفات رانندگی، جان خود را از دست دادند.
وی افزود: این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته که ۱۱۷۵ نفر فوتی ناشی از تصادفات رانندگی داشتیم، حدود ۹.۵ درصد کاهش داشته است.
رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور با بیان اینکه بیشترین آمار مرگ‌ومیرهای ناشی از تصادفات رانندگی نوروز سال جاری در روزهای سوم فروردین و بیست و هشتم اسفند رقم خورد، عنوان کرد: ۷۶ درصد فوتی‌های ناشی از تصادفات ایام نوروز سال جاری را آقایان و ۲۴ درصد را خانم‌ها تشکیل می‌دهند.
وی تصریح کرد: تعداد مصدومان ناشی از تصادفات رانندگی نیز در این ایام، ۱۷ هزار و ۲۴۴ نفر بود که نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۴.۵ درصد کاهش داشت.
کد خبر 747454
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد